• toekomstgerichte agrarische sector;
• goede staat van natuur en landschap;
• kwalitatief toerisme.

• voldoende voorzieningen;
• aantrekkelijk wonen;
• ruimte voor ondernemen;
• leefbare openbare ruimte.

• energieneutraal in 2050;
• duurzaam beheer;
• gezonde leefomgeving;
• veilige leefomgeving.

Het is belangrijk dat in ons buitengebied gezonde en toekomstbestendige agrarische bedrijven blijven. We zien dat de huidige landbouw tegen grenzen aanloopt. Zo is de kwaliteit van het landschap en de natuur afgenomen. Ook is verdroging een steeds groter probleem. De kwaliteit van de bodem gaat achteruit. Broeikasgassen zorgen voor opwarming van de aarde. Dit alles wordt door onderzoekers aangegeven. Samen zijn wij verantwoordelijk voor een overgang naar meer duurzame vormen van landbouw. We wisselen kennis hierover uit en stimuleren nieuwe vormen van samenwerking.

Gezonde bedrijfsvoering
De gemeente zet de komende jaren in op gebiedsprocessen waarbij een economisch gezonde bedrijfsvoering uitgangspunt is. Dit kan door de landbouw te verbinden met andere functies en opgaven. We bekijken de veranderingen in de landbouw, de energietransitie, klimaatopgaven, en de stikstof- en natuuropgaven in samenhang. De gemeente geeft ruimte voor nieuwe ontwikkelingen en innovaties. We willen slim combineren met oog voor balans tussen economische voordelen, de leefbaarheid, voorkomen van leegstand en de ruimtelijke kwaliteit van het buitengebied.

Gebiedspassende bedrijvigheid
In de toekomst ontwikkelen zich nieuwe bedrijfstypen met nieuwe bedrijfstakken. Dit zijn bedrijven die vanouds door hun aard in het buitengebied passen. Maar die ook passen bij de huidige (nieuwere) opgaven die in het buitengebied spelen. Voorbeelden van deze opgaven zijn opslag van CO2, waterberging of onderhoud van landschap en/of natuur. Maar we hebben het ook over een boerderijwinkel of een agrariër met een toeristische tak. Wij stimuleren deze ontwikkelingen en bieden een wenkend perspectief.

Wordt een agrarische bedrijf beëindigd? Ook dan bieden wij perspectief. Het vrijkomende gebouw kan gebruikt worden voor bedrijven die een bijdrage leveren aan de leefbaarheid en goed in te passen zijn in het buitengebied.

• Wij stimuleren de bedrijvigheid in het buitengebied door uit te gaan van het “ja, tenzij principe”. Ontwikkelingen zijn welkom als we ze ruimtelijk kunnen inpassen en als ze een bijdrage leveren aan de leefbaarheid.

• Wij zijn sparringpartner bij gebiedspassende ontwikkelingen  van ondernemers en bij bedrijfsbeëindiging en overgang naar nieuwe functies (Agrarisch consulent)

• Wij verbinden ondernemers met ons ruime netwerk van onderwijs en onderzoek zodat ze kunnen (blijven) innoveren en duurzaam ondernemen. 

• Gebiedsgerichte aanpak Noordoost-Twente (GGA-NOT) – Met de gebiedsgerichte aanpak dragen we bij aan een toekomstbestendige sociaal-economische sterk landelijk gebied. We proberen daarbij combinaties met andere opgaven te maken. Dit betreft in ieder geval de toekomst van de landbouw en de leefbaarheid op het platteland, maar daar waar mogelijk én van toepassing ook klimaatadaptatie, energietransitie en andere gebiedsopgaven.

• Mineral Valley Twente - In Twente is de volgende ambitie neergelegd: “In 2030 is Twente in Europa toonaangevend op het gebied van bodemoptimalisering en mestverwerking. Er is een nieuwe economie ontstaan met honderden arbeidsplaatsen en een duurzame Twentse agrarische sector, die vooroploopt in het circulair maken van agrarische grondstoffen”.

• Landschapsdeal -  We zetten ons gezamenlijk met gebiedspartijen in voor meer waardering voor het buitengebied en de rol die agrariërs daarin hebben als beheerder. 

• Ben je ondernemer? Kijk naar jouw eigen toekomst. Is jouw bedrijf toekomstbestendig, gezien de uitdagingen die er liggen in het gebied, zoals droogte, klimaat, natuur en biodiversiteit? Ben je voldoende voorbereid? Of is het noodzakelijk om een bedrijfstak naast je huidige activiteiten op te starten? Of over te gaan naar een andere manier van ondernemen?

• Zie de toekomstige uitdagingen in het buitengebied niet los van elkaar. Zoek de samenhang en noodzakelijke versterking van het buitengebied en inkomsten die daaruit kunnen ontstaan. 

• Neem deel aan nieuwe ontwikkelingen en gebiedsprocessen.

• Investeer in Maatschappelijk verantwoord ondernemen. Als erfeigenaar is het verstandig om het bedrijf toekomstbestendig te maken en door te geven aan de volgende generatie. 

De landschapskwaliteiten van Noordoost-Twente, dus ook van Dinkelland,  willen we behouden en ontwikkelen. Ons landschap is gevormd door natuur en  mens; de inwoners, hun cultuur en het gebruik van het gebied hebben ons landschap uiteindelijk bepaald. En dat gebeurt nog steeds. Hierin zien wij de volgende uitdagingen en wij willen ons als partner sterk maken voor:

• behouden en versterken van ons veelzijdige cultuurlandschap;

• versterken van de biodiversiteit;

• behouden en versterken van natuur en landgoederen.

Behouden en versterken van ons veelzijdige cultuurlandschap
Het karakter van het typisch Twentse landschap staat onder druk. De houtwallen, (boeren)erven, essen, bossen en heidevelden, de vele kernen, beken, hoogteverschillen en de unieke bodemopbouw door de stuwwallen, maken ons Twentse landschap uniek. Het wordt minder herkenbaar; de kenmerkende verscheidenheid (diversiteit) is aan het verminderen.  Daarom willen we de eigenaren en  inwoners meenemen in het belang van duurzaam onderhoud, behoud en versterking van het landschap. We  gaan ons inzetten om meer waarde en waardering te creëren vóór en ín ons landschap. Hierbij kijken we ook naar de  kansen voor gebiedspassende ontwikkelingen en bedrijvigheid. De variatie aan landschapstypen leidt namelijk tot een aantrekkelijk gebied om te wonen, werken en recreëren.

Versterken van de biodiversiteit
Door de grote diversiteit aan landschappen en de kleinschaligheid van het landschap met haar houtwallen, beken en poelen biedt het buitengebied leefruimte voor een groot aantal uiteenlopende soorten planten en dieren. De biodiversiteit, oftewel de diversiteit aan rijke en met elkaar verbonden ecosystemen, is groot.  Een evenwichtige biodiversiteit is belangrijk en heeft effect op onze leefomgeving en gezondheid. Denk daarbij bijvoorbeeld aan, gezonde lucht, minder overlast  en een kleinere kans op plagen van de eikenprocessierups of bladluis.  De natuurlijke vijanden van rupsen en luizen, zoals de vleermuis, koolmees, sluipwesp of het lieveheersbeestje leveren een bijdrage aan de balans in de natuur. Hierbij hebben we oog voor negatieve gevolgen van niet-inheemse soorten.

Behouden en versterken van natuur en landgoederen
In Dinkelland liggen meerdere natuurgebieden. Dit zijn gebieden waarin natuur de belangrijkste functie is. Enkele gebieden zijn zo belangrijk dat ze beschermd worden op Europees niveau. Dit zijn de Natura 2000-gebieden. Andere gebieden zijn onderdeel van het Natuur Netwerk Nederland, horen bij een historisch landgoed of zijn op een andere manier beschermd. Al deze gebieden zijn onderdeel van ons cultuurlandschap en zijn belangrijk voor zowel de  aantrekkelijkheid en kwaliteiten van ons buitengebied als voor de biodiversiteit.  

Behoud van landschap, natuur & landgoederen

• Bij projecten en processen die spelen in ons gebied zijn wij betrokken. Afhankelijk van het project of proces bepalen wij onze rol. 

• In het gemeentelijk beleid zorgen wij voor een adequate  bescherming van landschapselementen, natuurgebieden en landgoederen.

• Wij zetten in op beleving en waardering van het landschap.

• In de regelgeving zorgen we dat ontwikkelingen in het buitengebied op gebiedseigen manier ingepast worden.

Biodiversiteit
We werken aan biodiversiteit door:

• Onze eigen gronden te onderhouden en te ontwikkelen op een wijze die bijdraagt aan instandhouding en/of vergroting van de biodiversiteit.

• Aan onze inwoners en bedrijven te vragen om bomen en struiken te planten van soorten die passend zijn in onze streek én bijdragen aan verbetering van de biodiversiteit. Wij richten ons beleid daarop in.  Wij gaan de voorlichting over biodiversiteit intensiveren.

• Inwoners met bouw- of renovatieplannen te ondersteunen als zij natuurinclusief bouwen. (natuurinclusief bouwen is een vorm van duurzaam bouwen waarbij zodanig gebouwd en ingericht wordt dat een bouwwerk bijdraagt aan de lokale biodiversiteit en natuurwaarden)

• De gemeente doet mee met de Landschapsdeal (www.landschapsdeal.nl). Hierin werkt de gemeente samen met organisaties die het landschap beheren, zoals agrariërs, het waterschap, Stichting behoud Twents landschap en het Landschap Overijssel. De deal is gericht op het vergroten van de waardering voor ons landschap, het delen van kennis en op goed beheer van landschapselementen in ruil voor een eerlijke beloning. 

• Voor de belangrijke natuurgebieden op Europees niveau werken we samen aan  de realisatie van de Natura 2000 opgaven.

• Binnen de gemeente Dinkelland zijn verschillende groen- en natuurverenigingen bezig om de biodiversiteit te vergroten. De gemeente werkt zoveel mogelijk met deze partijen samen of sluit bij projecten van deze partijen aan als we vergelijkbare doelstellingen hebben.

• De provincie Overijssel wil met hun programma Natuur voor Elkaar aan de slag om Overijssel nóg groener te maken. Wij werken daarin samen. Dit gebeurt via verschillende projecten. Voorbeelden zijn landbouw waarbij rekening wordt gehouden met de natuur en projecten om natuur dichterbij de bewoners van dorpen en steden te brengen. 

• Kies voor een natuurvriendelijke inrichting op eigen grond en erf. Draag zo bij een steentje bij aan de biodiversiteit. Dus tegels vervangen door beplanting, een bijenhuisje, vleermuiskast, nestkastje of insectenhotel ophangen. Zorgen voor schaduw en bodembedekking in de tuin, een rommelhoek laten liggen op het erf.

• Zorg ervoor dat regenwater dat op het dak of terras valt niet het riool in gaat, maar terecht komt in een weide, tuin, vijver of sloot. Hierdoor zakt er meer water in de bodem, wat ten goede komt aan het bodemleven.

• Zoek bij nieuwbouw of verbouwing naar mogelijkheden voor natuurinclusief bouwen. Daarmee zorg je voor het in stand houden en vernieuwen van het leefgebied voor verschillende diersoorten. U mag de gemeente dan vragen om ondersteuning daarin.

• Onderhoud houtwallen, singels of bomenrijen goed. Hierbij kunnen de partijen die deelnemen aan de Landschapsdeal ondersteunen. Daarmee zorg je voor toekomstig behoud van het landschap en biodiversiteit.

De gemeente werkt aan de kwaliteit van toerisme door te zorgen voor en behoud van een vitaal verblijfsaanbod. Dit doet de gemeente door:

• een goede balans te bewaken tussen de landschapskwaliteiten van ons gebied, de leef- en werkomgeving voor inwoners en de groeimogelijkheden van de toeristische sector;
• mogelijkheden te bieden voor marktconforme en gebiedspassende bedrijvigheid;
• projecten en ideeën te verwelkomen gericht op toerisme of dagrecreatie als ze een aanvulling zijn op het bestaande aanbod,  gericht zijn op interessante doelgroepen of zorgen voor seizoensverlenging;
• toeristisch interessante locaties in te richten in zowel de kernen als in het buitengebied.

Wat is kwalitatief toerisme?
Toerisme betekend het elders overnachten met een recreatief of zakelijk doel. Denk hierbij aan een weekendje weg, een vakantie of het bezoek aan een beurs of conferentie.  Toerisme zorgt voor bezoekers aan een dorp, stad, gemeente of regio. De toestroom van deze bezoekers heeft gevolgen voor de economie, de leefomgeving van inwoners en het landschap. Wanneer het toerisme bijdraagt aan een prettige leef- en werkomgeving voor inwoners en ondernemers, en tevens het landschap niet teveel belast, dan spreken wij over kwalitatief toerisme. Kwalitatief toerisme waarbij groei mogelijk is met  respect voor de leefomgeving van inwoners, landschap en natuur.

Waarom is dit belangrijk?
De gemeente Tubbergen/Dinkelland kent ruim 21.000/26.000 inwoners die allemaal hun vrije tijd op een andere manier invullen. Daarnaast komen er jaarlijks veel dagrecreanten en toeristen die genieten van een vakantie of een dagje weg. Veel inwoners van Tubbergen en Dinkelland vinden hierdoor hun werk in deze sector. De verwachting is dat het toerisme de komende jaren nog flink zal groeien in onze gemeente. Dit is goed voor de economie en onze bedrijven, maar brengt tegelijkertijd uitdagingen met zich mee voor de leefomgeving en het landschap. De gemeente wil werken aan het behoud van een goede balans tussen de hoeveelheid toeristen en dagbezoekers, de economische voordelen, de druk op het landschap en het woonplezier voor inwoners.

Vitaal verblijfsaanbod 
Met een vitaal verblijfsaanbod bedoelen we dat toeristische ondernemers overnachtingsplekken bieden die iets toevoegen aan het aanbod dat er al is. Bij plannen over overnachtingsplekken gaan we vanuit de gemeente dan ook graag het gesprek aan met bestaande en nieuwe toeristische ondernemers. Samen bekijken we uw plan om te zorgen dat de kans van slagen zo groot mogelijk wordt. Daarbij kijken we naar de doelgroep, of het plan voldoende vernieuwend is. Maar ook of het inspeelt op de huidige en toekomstige vraag.

Om de verblijfssector economisch vitaal te houden is het belangrijk om samen met ondernemers en andere overheden bewuste keuzes te maken gebaseerd op marktontwikkelingen en de kwaliteit van onze leefomgeving. Dit doet de gemeente door:

• mogelijkheden te bieden voor marktconforme en gebiedspassende bedrijvigheid; Wij stimuleren activiteiten door het “ja tenzij principe” te hanteren en bieden ruimte voor experimenten en innovatie.
• het bieden van een sparringpartner voor toeristische en recreatieve bedrijven (toeristisch consulent);
• het aanbieden van onderzoeksuitkomsten aan ondernemers over trends en ontwikkelingen en lokale en regionale marktruimte;
• op te treden als (kennis)partner voor ondernemers bij landschapsprojecten, marketing, subsidies en regionale en grensoverschrijdende samenwerking;
• te investeren in regionale en lokale marketingorganisaties voor de toeristische sector;

Spreiding van toerisme
De verwachting is dat het toerisme de komende jaren nog flink zal groeien in onze gemeente. De gemeente wil werken aan spreiding van deze toeristen in tijd en ruimte. Dit doet de gemeente door:

• het realiseren of (door)ontwikkelen van verspreid gelegen aantrekkelijke toeristische plekken;
• te werken aan beleving en waardering van het landschap door het onderhouden en verbeteren van recreatieve voorzieningen in het buitengebied;
• te faciliteren bij seizoensverlengende activiteiten voor ondernemers. Wij stimuleren activiteiten door het “ja tenzij principe” te hanteren en bieden ruimte voor experimenten en innovatie om het toeristische seizoen te verlengen.

Consulentschap toeristische bedrijven
Door middel van consulentschap voor (verblijfs)recreatieve ondernemers werkt de gemeente samen met ondernemers aan het behoudt van een vitaal verblijfsaanbod. Per ondernemer en per ontwikkeling worden trends en ontwikkelingen, marktruimte en het effect op de landschapskwaliteit met de ondernemer besproken. Ook wordt er gekeken naar hoe een (verblijfs)recreatie ondernemer een zo positief mogelijk effect heeft op de leefomgeving en de lokale economie. Dit is niet alleen goed voor de ondernemer, maar tevens voor de omgeving.

Vitaal (verblijfs)aanbod Overijssel
Met ondernemers, gemeenten in Twente/Overijssel en de Provincie Overijssel werken we samen aan een vitaal (verblijfs)aanbod. Wij werken samen in onderzoek naar zowel de vitaliteit van de verblijfs- als dagrecreatieve sector. Op basis van onderzoek wordt gezamenlijk beleid geschreven waarbij er oog is voor een gebiedsgerichte aanpak en een strategische aanpak per ondernemer. Een voorbeeld hiervan is de “Een park, een plan aanpak” van de Provincie Overijssel voor vakantieparken waarbij het mogelijk is om een vakantiepark (door) te ontwikkelen, te (re)vitaliseren of te herbestemmen wanneer noodzakelijk.

Strategische samenwerking in Noordoost Twente
De gemeenten Tubbergen, Dinkelland, Oldenzaal en Losser hebben een gelijkwaardig toeristisch en recreatief profiel. De gemeenten werken hierdoor samen op het gebied van beleid en projecten. Zo hebben verblijfsrecreatieve ondernemers dezelfde ontwikkelingsmogelijkheden in alle 4 de gemeenten en wordt er samengewerkt aan de beleving en waardering van het landschap voor de toerist. Een voorbeeld van een project waarin de Noordoost Twentse gemeenten samenwerken met lokale en regionale partners is het ‘Twents Blokje Om’. Kijk hier voor meer informatie.
In Deurningen is er een stripverhaal aanwezig langs de (wandel) route over het ontstaan van de  essen. Meer info vind je hier.  

Samenwerking in Twents regioverband
De 14 gemeenten in Twente investeren gezamenlijk in de promotie van Twente als regiomerk en in de bijbehorende recreatieve voorzieningen. De promotie van Twente wordt vervuld door Twente Marketing als onderdeel van de Overijsselse marketingorganisatie Marketing Oost. De recreatieve voorzieningen bestaan uit de gezamenlijke Twentse recreatievijvers en parken (het Hulsbeek, het Rutbeek en het Lageveld) en het Routebureau Twente. Het Routebureau Twente is verantwoordelijk voor het onderhouden van het wandel,- fietsknooppunten-, mountainbike-, en ruiternetwerk in Twente. Zowel Twente Marketing en het Routebureau Twente worden gefinancierd en aangestuurd door de 14 Twentse gemeenten.

Vitaal verblijfsaanbod
Als ondernemer of inwoner kun jij bijdragen aan variatie in het aanbod van verblijfsmogelijkheden voor toeristen. Dit kan door bij nieuwe plannen in te spelen op de vraag uit de omgeving en op de vraag uit de markt. Bijvoorbeeld door iets nieuws aan te bieden dat nog niet of nauwelijks aanwezig is. Meer weten hierover? Neem dan contact op met onze toeristisch consulent. 

Toerismespreiding
In samenwerking met ondernemers of inwoners, de gemeente of andere partijen kun jij bijdragen aan activiteiten die de spreiding van het toerisme bevorderen.  Dit kan bijvoorbeeld door ideeën te ontwikkelen voor kernen die nu nog minder toeristen trekken, of activiteiten te bedenken voor in het naseizoen en in de wintermaanden.

In onze kernen dragen onze voorzieningen in belangrijke mate bij aan de leefbaarheid en positieve gezondheid. Denk hierbij aan een ontmoetingsplek, sportvelden maar ook culturele activiteiten. 

Elke kern heeft zijn eigen specifieke kenmerken. In het proces van MijnDinkelland2030 denken en werken de kernen al een aantal jaren aan wat zij belangrijk vinden voor de leefbaarheid van hun kern. Hierbij geldt dat er sprake moet zijn van een maatschappelijke meerwaarde voor het dorp zelf. Niet de stenen, maar de ontmoeting en activiteiten die daar uit voortkomen zijn bepalend. Zowel voor inwoners als voor bezoekers. 

Een punt van aandacht daarbij is iedere kern het liefst zijn eigen voorzieningen heeft, maar het moet ook haalbaar en betaalbaar zijn. Daarom kijken we samen wat er mogelijk is en hoe de kernen daarin ook zelf een bijdrage kunnen leveren. Zowel bij de realisatie als ook bij de exploitatie van een voorziening. 

• Een bijdrage leveren aan het versterken van een dorpscentrum of de realisatie van een geclusterde voorziening (multifuctionele accommodatie).

• Het faciliteren van evenementen, (culturele) activiteiten of andere samenlevingsinitiatieven.

• Meedenken over de invulling van leegkomende gebouwen en kerken.

• Faciliteren van een vitaal verblijfsaanbod zodat er voldoende verblijfs- voorzieningen voor inwoners en (externe) bezoekers zijn.

• Stimuleren van spreiding van toerisme zodat recreatieve voorzieningen breder verspreid in diverse kernen een plek krijgen.

• Samen met inwoners en werkgroepen van Mijn Dinkelland 2030! Kijken we naar alternatieve manieren van financieren. Een voorbeeld hiervan is de proef die loopt met de Sociale Hypotheek in Rossum; 

• Meedenken met Soasel op volle krach en de dorpsraad om een gebouw te realiseren waarin diverse maatschappelijke organisaties samen hun diensten aanbieden;

• In Deurningen wordt gewerkt aan de realisatie van het zorghuis in de pastorie en de pastorietuin.

Zijn er ideeën, of wil je in gesprek over de voorzieningen in jouw kern? Neem dan vooral contact op met de buur(t)man/vrouw van jouw kern. 

Dat kan via https://www.dinkelland.nl/mijn-dinkelland-2030 .

Betaalbaar wonen in je eigen gemeente
Wij willen dat het aantal en de soort woningen in een kern passen bij de vraag. Inwoners moeten voor hun woning zoveel mogelijk in hun eigen gemeente terecht kunnen. Ook is het belangrijk dat woningen voor elke doelgroep bereikbaar en toegankelijk zijn. 

Inbreiden voor uitbreiden
Vanuit de gemeente willen we graag binnen de grenzen van een kern bouwen. In de meeste gevallen gaat het om plekken die verbeterd moeten worden of plekken waarvan de bestaande functie vervalt. Denk hierbij aan het verdwijnen van een bedrijf, het sluiten van een kerk of het slopen van oude woningen. Als er binnen de kern geen plekken zijn om te bouwen, kijken we naar bouwmogelijkheden aan de rand van een kern. Kernen zijn verschillend in de behoefte aan woningen. Daarom gaan we samen met kernen in gesprek om te kijken wat bij elk dorp past. 

Kijken naar de toekomst
Er is verschil in hoeveel en welk soort woningen nu nodig en gewenst zijn en wat de vraag over 15 jaar is. Huidige knelpunten zijn bijvoorbeeld betaalbare woningen voor starters en woningen voor ouderen. In onze woonvisie kijken we op basis van onderzoek en gesprekken met alle betrokkenen vooruit op de vraag naar woningen. Als gemeente proberen we erop te sturen dat het aanbod van woningen daarop aansluit. Hierbij houden we de behoeften op de lange termijn en de bestaande voorraad in het oog.

De gemeente werkt aan de juiste woning op de juiste plek. Dat gebeurt door: 

• het opstellen van de Woonvisie waarin voor de komende jaren een doorkijk gemaakt wordt naar de behoefte en de mogelijkheden op gebied van wonen. Hierbij wordt de link gelegd naar de ontwikkelingen in het Sociaal Domein;

• het opstellen van het meerjaren woningbouwprogramma met inbreng vanuit de kernen;

• de verbinding te leggen met de provinciale woonagenda;

• het maken van lokaal beleid zoals de nota inbreidingslocaties.

Ook samen werken we aan de juiste woning op de juiste plek. Dat gebeurt door: 

• samen met de werkgroepen MijnDinkelland per kern te kijken wat de behoefte aan woningen is bijvoorbeeld door het uitvoeren van enquêtes. Goed voorbeeld hiervan is de realisatie van de Diezelkamp in Saasveld;

• samen met de woningcorporatie te kijken of hun woningen bij de inwoners terecht komen die deze woningen nodig hebben;

• in gesprek te gaan met ondernemers of inwoners die een plan hebben om  woningen te bouwen;

• ervaring op te doen met het gezamenlijk inrichten van nieuwe woongebieden.

Als gemeente zorgen we voor voldoende ontwikkelruimte voor bedrijven en voor plekken waar bedrijven zich kunnen vestigen. Zo dragen we bij aan de werkgelegenheid en kunnen verschillende soorten bedrijvigheid ontstaan.

We streven naar levendige compacte kernwinkelgebieden. Voor duurzame, kansrijke initiatieven leveren we maatwerk. Daarbij ligt de nadruk op het behouden en versterken van het lokale bedrijfsleven.
Samenvattend gaan we voor:

• Goede vestigings- en ontwikkelingsmogelijkheden voor het bedrijfsleven
• Het faciliteren van ondernemers met als principe “ja- tenzij”.

Goede vestigings- en ontwikkelingsmogelijkheden:
Goede vestigingsmogelijkheden voor het bedrijfsleven betekent dat wij inzetten op voldoende en passende bedrijventerreinen. En op een goede bereikbaarheid. Leegstand willen we daarbij zoveel mogelijk voorkomen. Meer uitgebreid gaat het om het volgende:

• Het doel is om het aanbod aan bedrijfsgrond aan te laten sluiten bij de vraag. In principe moeten ondernemers en/of bedrijven met een ruimtebehoefte binnen de gemeente een plek kunnen vinden. Of dit lukt is mede afhankelijk van de aard en omvang van het bedrijf. Als er veel vraag is kijken we of uitbreiding van bedrijfsterreinen nodig is. We kijken daarbij ook naar vraag en aanbod in de regio.
• Ook buiten de bedrijventerreinen zetten we ons in voor voldoende, duurzame en passende ruimte (huisvesting) voor ontwikkelingen. Dit is maatwerk. Wij wegen de specifieke behoefte van onze ondernemers en bedrijven af en adviseren over de haalbaarheid van initiatieven.
• We streven naar kwalitatieve verbeteringen. Dit gaat bijvoorbeeld over het voorkomen van leegstand, een goede ontsluiting en een goede fysieke en digitale bereikbaarheid.

Het faciliteren van ondernemerschap
We geven ondernemers de ruimte door in te zetten op maatwerk en door flexibiliteit te bieden. De gemeente vindt het belangrijk dat de juiste functies op de juiste plek terecht komen. Het slim combineren van functies vanuit een duidelijke visie biedt kansen. De ondernemers, de bedrijfsconsulent en het OndernemerServiceTeam zijn hierbij de spil, verbinden partijen aan elkaar en helpen met de juiste routes.

• Wij stimuleren de bedrijvigheid in de kernen door de bandbreedte van beleidsregels op te zoeken;
• Wij zijn sparringpartner voor ondernemers en geven ruimte aan de ontwikkeling van ondernemers;
• Wij verbinden ondernemers met ons ruime netwerk van onderwijs en onderzoek zodat ze kunnen (blijven) innoveren en duurzaam kunnen ondernemen.

• Agenda voor Twente: Twente is een topregio om te wonen en te werken. En dat willen we graag zo houden. Daarom investeren de Twentse gemeentes, ondernemers, onderwijs- en onderzoekstellingen en overheden samen in onze regio. Dat gebeurt onder de naam ‘Agenda voor Twente.’ De Agenda voor Twente maakt zich sterk voor slimme technologie, goede bereikbaarheid, sterke economie, voldoende werkgelegenheid, maximale duurzaamheid, schone energie en een mooie leefomgeving. Met de Agenda voor Twente investeren we samen in de toekomst van een krachtige regio met volop potentie.
• 3 O’s: We leggen verbindingen tussen ondernemers, onderwijs en overheid. Deze partijen zijn van elkaar afhankelijk. Samenwerking levert op dat onderwijs en markt beter op elkaar worden afgestemd.
• Overleg ondernemersverenigingen: Er vinden regelmatig overleggen plaats met verschillende ondernemersverenigingen om elkaar op tijd te informeren over onderwerpen die voor ondernemers belangrijk zijn.

• Tijdig contact opnemen met de gemeente over plannen en ontwikkelingen, zodat we samen kunnen kijken naar de mogelijkheden.
• Het is erg belangrijk dat je als ondernemer blijft kijken naar jouw eigen toekomst. Is jouw bedrijf toekomstbestendig gezien de uitdagingen die er liggen op het gebied van nieuwe of gewijzigde marktomstandigheden, energiebesparing, etc.?

De gemeente Dinkelland werkt aan een openbare ruimte die bijdraagt aan de leefbaarheid in de kernen. De openbare ruimte heeft veel verschillende functies zoals bereikbaarheid, toegankelijkheid, spelen,  ontmoeting, openbaar groen, schaduw, wateropvang. Samen (gemeente en inwoners) hebben we een beeld bij wat we belangrijk vinden om een fijne woon- en leefomgeving te hebben. De inrichting, het beheer en onderhoud van de openbare ruimte speelt daarin een belangrijke rol. Een goed ingerichte openbare ruimte zorgt ervoor dat de dorpen in de toekomst aantrekkelijk blijven. Voor de komende periode zien we vanuit de gemeente vooral uitdagingen op het gebied van het aanpassen van de openbare ruimte aan: 

• wensen vanuit veiligheid, woongenot, gezondheid en duurzaamheid,

• de gevolgen van klimaatverandering,

• veranderende mobiliteit.

Aanpassen aan veiligheid, woongenot, gezondheid en duurzaamheid
De inrichting van onze omgeving zorgt ervoor dat we ons prettig en veilig voelen. Hierbij zijn er veel verschillende zaken die een rol spelen zoals de hoeveelheid en het onderhoud van het groen, openbare verlichting, plekken voor ontmoeten, spelen en bewegen. Ook is het steeds belangrijker om slimme en duurzame keuzes te maken. Dit betekent dat we na denken over welke materialen er gebruikt worden en op welke manier we de omgeving inrichten. Daarnaast kijken we hoe we zo slim mogelijk met de beschikbare budgetten om kunnen gaan. 

Aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering
Er zijn verschillende gevolgen van de klimaatverandering. Bij het beheer en onderhoud en de inrichting van de openbare ruimte houden we daar zoveel mogelijk rekening mee. We zorgen bijvoorbeeld voor schaduwplekken. We verbeteren de mogelijkheden om water op te vangen en af te voeren. Daarnaast zorgen we voor voldoende variatie in beplanting. 

Aanpassen aan veranderende mobiliteit
Mobiliteit is een voorwaarde om te kunnen werken, sporten, ontmoeten, boodschappen te doen en te recreëren. De openbare ruimte moet daar op ingericht zijn. Dit betekent dat er een goed en veilig wegennet moet zijn . En dat er voldoende parkeermogelijkheden moeten zijn. Bij de inrichting van het openbaar gebied willen we daarnaast rekening houden met veranderingen in onze mobiliteit. We gaan meer thuis werken, we pakken vaker de fiets en als gemeente willen we dat ook stimuleren.

We maken duurzame ontwerpen voor de openbare ruimte. Daarin worden verschillende doelen en functies samengebracht. Voorbeelden zijn ontmoeten, sporten en bewegen maar ook een grote diversiteit aan planten en dieren.

Aanpassen aan wensen vanuit veiligheid, woongenot, gezondheid en duurzaamheid

• Bij de aanleg en inrichting van de openbare ruimte worden de ontwerpen in overleg met de bewoners gemaakt; 

• Waar mogelijk wordt ook in aanleg en onderhoud samengewerkt. Vaak gaat dat om kleinschalige voorzieningen zoals een speelplek of groenvoorziening. 

Aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering

• We maken slimme combinaties van openbaar groen en opvang van water. Bijvoorbeeld door het vergroten van waterpartijen of het graven van vijvers. Ook goede en veilig ingerichte wadi’s zijn daarvoor geschikt;

• Bij nieuwe aanleg of groot onderhoud van groenvoorzieningen besteden we veel aandacht aan de variatie in soorten. Het gaat om afwisseling in boomsoorten, heesters en andere beplantingsvormen zoals bloemrijke grasmengsels. 

Aanpassen aan veranderende mobiliteit

• De gemeente werkt aan een veilig wegennet door de landelijke richtlijnen en aanbevelingen zoveel mogelijk toe te passen. We doen dat binnen de grenzen die de plaatselijke omstandigheden daaraan stellen;

• We stimuleren het fietsen in ons beleid, de wijze van inrichten en in het gebruik;

• We zorgen voor een toegankelijke en bereikbare openbare ruimte voor mensen met beperkingen. 

Samen met inwoners, ondernemers, gebruikers en bezoekers bespreken we problemen en wensen voor de openbare ruimte. Voorbeelden hiervan zijn: 

• herinrichting van de Veldkamp om de betrokkenheid tussen bewoners te versterken,

• de inzet van de Coördinator Openbare Ruimte om samen de openbare ruimte op een bepaalde plek (opnieuw) in te richten,

• herinrichting Weerselo Nijstad, Voortmos,

• inwoners actief mee laten praten bij de herinrichting van wegen  of het voorbereiden van (onderhouds)-projecten,

• samen met inwoners of door inwoners een deel van het beheer en onderhoud uit laten voeren.

Aanpassen aan wensen vanuit veiligheid, woongenot, gezondheid en duurzaamheid

• Meedenken en meepraten over de inrichting van de openbare ruimte. 

Aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering

• Door jouw tuin of balkon anders in te richten met streekeigen bloemen en planten.

• Door de hoeveelheid verharding in je tuin verminderen.

• Door het opvangen en hergebruiken van regenwater in regentonnen of het afkoppelen van de regenpijp. 

Energieneutraal
We willen in 2050 energieneutraal zijn. Energieneutraal betekent dat we evenveel energie duurzaam opwekken als gebruiken. Zo beperken we de verandering van het  klimaat. Iedereen is daarbij nodig. De stappen die we moeten nemen om energieneutraal te worden noemen we de energietransitie. Dit doen we door:

• zoveel mogelijk energie te besparen,

• de energie die we gebruiken uit duurzame bronnen te halen. Voorbeelden van duurzame energie zijn zonne-energie, windenergie, energie uit omgevingswarmte (bodem, lucht of water) en energie uit biomassa (bijvoorbeeld snoeihout en mest),

• als we nog traditionele energiebronnen gebruiken (zoals aardgas), dit zo slim en schoon mogelijk te doen. 

Samen moeten we het doen
Samen met onze inwoners, onze ondernemers en onze buurgemeenten in Twente geven we vorm aan de energietransitie. Als gemeente geven we het goede voorbeeld. Nieuwe wijken worden zonder aardgasaansluiting gerealiseerd. Voor bestaande wijken maken we een plan om huizen beter te isoleren en duurzame warmtebronnen toe te passen.

Net zo belangrijk is dat wij inwoners en ondernemers in onze gemeente helpen met duurzame initiatieven. Dit doen we door voorlichting te geven. Door duurzame plannen te stimuleren. En waar mogelijk verminderen we beperkende regels. 

Randvoorwaarden
Er zijn een aantal dingen die wij (gemeente én samenleving)  belangrijk vinden bij verduurzaming:

• duurzame energiebronnen willen we goed inpassen in ons landschap. Ons landschap vinden wij belangrijk en is van betekenis voor landbouw, natuur en recreatie,

• daarnaast willen we de kosten van de energietransitie op een eerlijke en draagbare manier verdelen. Dat betekent dat we kijken naar haalbare en betaalbare oplossingen. Waarbij de lusten en lasten lokaal terugvloeien naar onze inwoners,

• vanuit de Noord Oost Twentse samenwerking (gemeenten Tubbergen, Dinkelland, Losser en Oldenzaal) is er een nauwe samenwerking met de RES (Regionale Energie Strategie) waarin we samenwerken met de andere Twentse gemeenten. Daarnaast werkt de gemeente met veel partijen samen in het realiseren van de warmtevisie. 

Met onze acties richten wij ons op besparing en omschakeling naar duurzame vormen van energie en het faciliteren van de initiatieven die daar een bijdrage aan leveren. Als gemeente willen we dat nieuwe ontwikkelingen zo min mogelijk energie gebruiken. En dat de energie die gebruikt wordt, zo duurzaam mogelijk opgewekt wordt.

Energiebesparing

• Wij verduurzamen ons eigen maatschappelijke vastgoed;

• Wij stimuleren en faciliteren nieuwe duurzame vormen van verkeer en vervoer.
  
  

Duurzame energieopwekking

• Wij ondersteunen de realisatie van (grootschalige) energieopwekking die goed past in het landschap. In 2030 willen we dat via zon en wind zo’n 335GWh duurzame elektriciteit wordt opgewekt binnen de  Noord Oost Twentse gemeenten. De manier waarop wordt uitgewerkt in de Regionale Energiestrategie (https://energiestrategietwente.nl/;

• Wij werken aan een wijkgerichte aanpak om inwoners en bedrijven  te helpen om van het aardgas af te gaan;

• Wij stimuleren hergebruik van restwarmte in aansluiting op de nieuwe warmtewet;

• Wij faciliteren en stimuleren de productie van biogas en/of groen gas.

• Onze inwoners, ondernemers, lokale initiatiefnemers, gemeente en andere geïnteresseerde betrokkenen bepalen samen de concrete invulling van de energieopgave en hun leefomgeving;

• Wijkbewoners (incl. woningstichtingen en VVE’s) en gemeente maken samen wijkuitvoeringsplannen voor het aardgasvrij maken van hun wijk

• Energie van Noordoost-Twente is een initiatief van de vier Noordoost Twentse gemeenten (Losser, Oldenzaal, Tubbergen en Dinkelland). Het is een kennis- en communicatieplatform voor alle inwoners, bedrijven en maatschappelijke instellingen die willen bijdragen aan de energietransitie van ons gebied. Zie ook https://www.energievannoordoosttwente.nl/
  
  

Energie besparen
De meest duurzame vorm van omgang met energie, is de energie die niet wordt gebruikt. Besparen is dus altijd verstandig om te doen. Ook voor je eigen portemonnee. Kijk als particulier bijvoorbeeld op de website van milieucentraal voor tips. Als ondernemer kun je terecht op de website van energiefondstwente.nl of de website van de provincie Overijssel voor mogelijkheden.

Zelf energie opwekken
Vaak is zonnepanelen de vorm waar als eerst aan gedacht wordt om zelf energie op te wekken.
Wil je weten wat er voor jou als particulier mogelijk is? Plan bijvoorbeeld een gesprek met een wooncoach of een installateur. Die kan je hier goed bij helpen. https://www.energievannoordoosttwente.nl/regionale-energiestrategie/
Als ondernemer heb je ook veel mogelijkheden. Misschien heb je wel restwarmte of zit je op een bedrijventerrein waar je samen met andere ondernemers wat kunt organiseren. Ontdek de mogelijkheden op https://www.energievannoordoosttwente.nl/regionale-energiestrategie/

Doe het samen en/of deel je verhaal
Goed voorbeeld doet volgen. Misschien heeft je buurman wel hetzelfde idee als jij. Of je woont in een appartementencomplex en kunt dus niet alles in je eigen huis doen. Samen is veel mogelijk en vaak is dit nog goedkoper ook. Dit kan anderen inspireren om maatregelen te nemen. Kijk bijvoorbeeld eens bij de initiatieven op energievannoordoosttwente.nl naar voorbeelden.

De gemeente vindt duurzaam beheer van de leefomgeving van groot belang. We dienen zuinig om te gaan met water, de bodem en andere grondstoffen en materialen die we gebruiken. Dit is van directe invloed op de kwaliteit van onze leefomgeving.  

Gezonde lucht, bodem, water en groen
Duurzaam beheer van de leefomgeving betekent dat de omgeving groen is met een goede kwaliteit van water, bodem en lucht. Het betekent dat kinderen opgroeien in een omgeving waarin “Niet roken” de regel is. Een omgeving waarin we giftige stoffen vermijden. 

Maatschappelijk verantwoord inkopen
De gemeente koopt in met oog voor het klimaat en voor het hergebruik van materialen. Hierbij houdt de gemeente ook rekening met de lokale ondernemers. En met sociale aspecten zoals het scheppen van werkgelegenheid voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Daarnaast vinden wij het belangrijk om samen te werken met onze inwoners. Dit doen we door inwoners te betrekken bij inkoopprojecten die hun omgeving raken. Dit past in de wens om bewoners meer zeggenschap te geven over hun eigen leefomgeving en de participatiesamenleving.

Gezonde lucht, bodem, water en groen

• In de openbare ruimte gebruiken we zo min mogelijk chemische bestrijdingsmiddelen. We zorgen voor de bestrijding van de eikenprocessierups, legionella en andere infectiebronnen;

• We hebben oog voor biodiversiteit en doen aanpassingen vanwege de klimaatverandering. 

Maatschappelijk verantwoord inkopen
Bij onze eigen inkoop houden we rekening met:

• Verminderen van uitstoot van CO2 door bijvoorbeeld energie in te kopen  bij Twence die wordt opgewekt door verbranding van afval van onze inwoners

• Aanschaf en toepassing van producten en materialen die goed hergebruikt kunnen worden ofwel circulair inkopen

• Social return on investment (SROI) om werkgelegenheid te creëren voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt

• Lokale en regionale ondernemers en het Midden en Klein Bedrijf (MKB)

• Sociale voorwaarden bij ondernemers bijvoorbeeld op het gebied van arbeidsomstandigheden.

• Samen met inwoners kijken we naar de mogelijkheden om verantwoord in te kopen bij inkoopprojecten die in hun directe leefomgeving gebeuren;

• Bij elke aanbesteding moet aandacht zijn voor alle actoren. We willen inwoners, bedrijven en organisaties vroegtijdig betrekken bij aanbestedingen die betrekking hebben op hun leefomgeving;
  Voorbeelden hiervan zijn het Glashoes en de huiskamer Manderveen.
  
  

• Een economie waarin afval niet bestaat, is nog ver weg. Wel kunnen we ernaar streven om minder (snel) dingen weg te gooien door te kiezen voor reparatie of hergebruik op een andere plek;

• Breng gebruikte spullen naar de kringloopwinkel;

• Kijk of spullen  gerepareerd kunnen worden voordat ze bij het afval gaan;

• En als je spullen weggooit doe dat via gescheiden afvalinzameling.

Een gezonde leefomgeving is een leefomgeving die uitnodigt tot gezonde keuzes én bescherming biedt tegen dat wat ongezond of onveilig is. Bij nieuwe plannen en ontwikkelingen kijken we daarom of de omgeving:

• uitnodigt tot ontmoeten en ontspannen;
• uitnodigt om (buiten) te bewegen, te sporten en te spelen, en;
• ons niet ziek maakt of ons stress bezorgt.

Een gezonde inrichting van de leefomgeving
Gezond zijn is belangrijk. Lange tijd legden we gezondheid uit als “niet ziek zijn”. We werken nu vanuit de gedachte dat iedereen een bijdrage aan gezondheid kan leveren. En dat gezondheid iets is waar je aan kan werken; ieder binnen zijn eigen mogelijkheden en als het kan vooraf. We noemen dat positieve gezondheid. Positieve gezondheid heeft 6 kanten:

• Je voelt je gezond en fit (lichaamsfuncties )
• Je voelt je vrolijk (mentaal welbevinden)
• Je vertrouwt in je eigen toekomst (zingeving)
• Je geniet van je leven (kwaliteit van leven)
• Je hebt goed contact met andere mensen (meedoen)
• Je kan goed voor jezelf zorgen (dagelijks leven)

Voorbeelden van een gezonde leefomgeving
Een voorbeeld van iets wat positief is voor gezondheid is dat er koele schaduwplekken zijn. Dit zijn plekken die bij warme dagen hittestress voorkomen. Maar bijvoorbeeld ook dat er mooie wandel- en fietsroutes zijn zodat we graag gaan bewegen. Of voldoende en uitnodigende plekken om te sporten of te spelen. En dat plekken goed toegankelijk zijn zodat je er met een rolstoel, rollator of kinderwagen kunt komen.

Plekken zoals een kulturhus of een gezellige dorpsplein zorgen dat mensen elkaar kunnen ontmoeten. Ook dat is belangrijk voor onze gezondheid.

In de afbeelding zie je op welke manier de inrichting van onze omgeving bij kan dragen aan onze gezondheid.

Bij de ontwikkeling of herinrichting van buurten en openbare ruimte werken we aan een gezonde leefomgeving. We proberen de omgeving zo in te richten dat mensen zich gezond voelen. Daarom besteden we aandacht aan het mogelijk maken van ontmoeten en ontspannen, door (buiten) bewegen, sporten en spelen te stimuleren en rekening te houden met gezonde lucht, bodem, water en groen.

Ontmoeten en ontspannen:

• We denken actief mee in de ontwikkeling van ruimtes die uitnodigen tot ontmoeten zoals de Maere in Noord-Deurningen;
• We streven naar behoud van cultureel erfgoed en maken plek voor kunst in de openbare ruimte zoals de kunstwandelroutes Ootmarsum;
• We stimuleren activiteiten die een bijdrage leveren aan een gezonde leefomgeving.

(Buiten)bewegen, sporten en spelen:

• We stellen eisen aan de speel- en beweegvoorzieningen. Het ideaal is om voor alle leeftijdsgroepen minimaal één bereikbare plek aan te bieden in de openbare ruimte. Een mooi voorbeeld van een speel- en beweegvoorziening is de natuurspeeltuin in Tilligte;
• We behouden onze goede fietsverbindingen en wandelpaden. We willen fiets- en wandelroutenetwerken en fietsroutes die passen in onze natuurlijke omgeving;
• We zorgen voor een toegankelijke en bereikbare openbare ruimte voor mensen met beperkingen.

Gezonde lucht, bodem, water en groen:

• In de openbare ruimte gebruiken we zo min mogelijk chemische bestrijdingsmiddelen. We zorgen voor de bestrijding van de eikenprocessierups, legionella en andere infectiebronnen;
• We zorgen voor een fleurige omgeving met veel verschillende bloemen en planten. Zoals het beplanten van perken met bloeiende vaste planten waarbij de inwoners het onderhoud doen. Een voorbeeld hiervan is het Pierik in Denekamp;
• Wij stimuleren asbestverwijdering door subsidie te geven.

• Samen met onze inwoners houden we onze  dorpskernen leefbaar en gezond. We doen dat door plannen van dorpen te ondersteunen. Dit kunnen plannen zijn voor activiteiten of voor het inrichten van speel- of ontmoetingsplekken. Of plannen die volledig gericht zijn op gezondheid. Een goed voorbeeld daarvan is het Multifunctioneel sport- en speelveld in Tilligte.

• Samen met inwoners maken we een plan voor culturele activiteiten en voorzieningen. Deze activiteiten en voorzieningen zijn belangrijk voor de leefbaarheid. En ze maken meedoen en ontmoeten aantrekkelijk.

• Samen met partijen op het gebied van sporten, bewegen, gezondheidszorg, onderwijs, kinderopvang, welzijn en het bedrijfsleven kijken we welke voorzieningen en plekken nodig zijn in de gemeente. Hiermee maken we bewegen, sporten en spelen aantrekkelijk. Voorbeelden hiervan zijn de Dorper Esch Denekamp en Zwembad Kuiperberg Ootmarsum, maar ook de sportvelden bij de diverse verenigingen.

• Bij nieuwe ontwikkelingen besteden we vanaf het begin aandacht aan gezondheid. Dit gebeurt onder meer door hulpdiensten, GGD en omgevingsdienst vroegtijdig te betrekken.
  
  

Omgevingsveiligheid gaat over de vraag hoe onze inwoners en bezoekers zo veilig mogelijk in hun fysieke leefomgeving kunnen wonen, werken, ontspannen, reizen, sporten en bewegen. Bij het toedelen van functies, dus wat mag op welke plek in de gemeente, wordt gekeken naar welke risico’s levert een initiatief op. Denk bijvoorbeeld aan het mogelijk maken van de opslag van vuurwerk, het mogelijk maken van een tankstation, het mogelijk maken van zware bedrijvigheid.

Veiligheid is verweven met de andere speerpunten uit deze omgevingsvisie. Het is één van de punten die wordt afgewogen bij ieder initiatief. Bij elk speerpunt uit de omgevingsvisie en bij de realisatie van elk initiatief wordt de vraag gesteld: wat betekent dit voor de fysieke leefomgeving? Voorbeelden hiervan zijn:

• Verkeersveiligheid en bereikbaarheid in de openbare ruimte;
• Maatregelen in de fysieke leefomgeving als er sprake is van problemen op het snijvlak van zorg, veiligheid en ruimtelijke inrichting;
• Gevolgen voor de inzet van hulpdiensten bijvoorbeeld bereikbaarheid, beschikbaarheid bluswater en opkomsttijd;
• Maatregelen op gebied  van veiligheid als gevolg van een andere functie op een locatie;
• Maatregelen tegen droogte en hitte als gevolg van klimaatadaptatie;
• Gevolgen voor bodem, lucht en water.

Wij vinden het belangrijk zo vroeg mogelijk in het proces aandacht te hebben voor veiligheid en risico’s. Dit doen we samen met onze samenwerkingspartners zoals brandweer, GGD Regio Twente, de Omgevingsdienst Twente en de veiligheidsregio.